Een eigenwoningschuld wordt standaard voor 50/50 aangegaan. Als twee belastingplichtigen een hypotheek samen aangaan, kunnen er ook afwijkende afspraken worden gemaakt. Er zal dan een draagplichtovereenkomst worden opgesteld. In beginsel is de afspraak 50/50, maar dat is niet verplicht. Het is namelijk mogelijk om samen afspraken te maken en ook vast te laten leggen over een andere verdeling. Men spreekt in zo’n situatie van een zogenoemde interne draagplicht.
In de praktijk zien we deze derde mogelijkheid van de interne draagplicht als keuze ten opzichte van de wettelijke verdeling en het goedkeurend besluit steeds vaker terug. Belastingplichtigen hebben in toenemende mate een afwijkende inbreng doordat men de eigen woning bijvoorbeeld met een flinke winst heeft verkocht. We zien ook dat consumenten steeds vaker verhuizen, uit elkaar gaan en weer gaan samenwonen met een starter op de woningmarkt. Hierdoor is er regelmatig sprake van een afwijkend eigenwoningschuldverleden, waarbij er een overgangsrecht aanwezig kan zijn en (gedeeltelijk) gebruik van de bijleenregeling wordt gemaakt. Veel belastingplichtingen met deze rechten wensen graag een aflossingsvrije hypotheek in hun nieuwe hypotheekconstructie. Ook voor starters kan deze hypotheekvorm een interessant optie zijn.
Op de website van de Belastingdienst wordt over dit onderwerp het volgende beschreven:
U kunt ook gezamenlijk een eigenwoningschuld aangaan, maar bijvoorbeeld over de onderlinge schuldverhouding afwijkende afspraken maken (interne draagplicht). Het is wel verstandig om dit schriftelijk vast te leggen. In dat geval kunnen u en uw partner voorkomen dat u beiden te maken krijgt met een beperking van de (hypotheek-) renteaftrek, en hoeft u niet gezamenlijk rekening te houden met de eigenwoningreserve.
Voor wie is de draagplichtoveenkomst mogelijk?
De draagplichtovereenkomst kan alleen worden geadviseerd in het geval er gescheiden vermogens aanwezig zijn. Wanneer belastingplichtigen ongehuwd samenwonen of gehuwd/geregistreerd partnerschap op huwelijksvoorwaarden/partnerschapsvoorwaarden kunnen deze fiscale afspraken werken.
Draagplichtovereenkomst en Belastingdienst
Vanuit fiscaal oogpunt hoeft de draagplichtovereenkomst niet te worden overhandigd aan de Belastingdienst. Standaard is de Belastingdienst dan ook niet op de hoogte van de afspraken die belastingplichtingen met elkaar hebben gemaakt. De onwetendheid van de Belastingdienst verandert wanneer de belastinginspecteur navraag doet. Pas dan komt de overeenkomst boven tafel.
Voorbeeld draagplichtovereenkomst
Shirley en Wesley gaan hun eerste huis kopen. Als starters op de huizenmarkt hebben ze besloten om voor ‘fifty fifty’ samen eigenaar te worden. Ze kopen een eigen woning voor 300.000,- euro. De kosten koper zijn 10.000,- euro.
Shirley ontvangt van haar vader en moeder een schenking van 100.000 euro voor de aankoop van de eigen woning. Er wordt gebruik gemaakt van de eenmalig verhoogde vrijstelling. Het is namelijk onder voorwaarden mogelijk om belastingvrij te schenken voor een koopwoning. De financieringsbehoefte van Shirley en Wesley is daarmee 210.000,- euro. Dit bedrag is nodig voor de financiering van hun droomwoning.
Shirley en Wesley hebben een annuïteitenhypotheek afgesloten. Met behulp van de interne draagplicht die ze met elkaar afspreken heeft Shirley een annuïteitenhypotheek van 55.000,- euro afgesloten, die ze in maximaal 360 maanden gaat aflossen. Wesley heeft een annuïteitenhypotheek van 155.000,- euro, die hij ook in maximaal 360 maanden gaat aflossen.
Door het aangaan van een hypotheek voor een eigen woning in combinatie met een draagplichtovereenkomst zal de eigenwoningschuld individueel moeten worden berekend. Voor Shirley is dat 55.000,- euro (50% van de koopsom plus kosten koper minus het schenkingsbedrag). Voor Wesley is dit 155.000,- euro (50% van de koopsom plus kosten koper).
Wanneer Shirley en Wesley in de toekomst uit elkaar gaan, heeft de bovenstaande situatie met hypotheekadvies over een geadviseerde draagplicht als keuze het voordeel dat er geen vergoedingsrechten ontstaan. Met een hypotheekadvies aan de hand van het zogenoemde goedkeurend besluit zou er vanuit juridisch oogpunt na een eventuele scheiding er nog wel een flink bedrag aan vergoedingsrechten te verrekenen zijn.
Wie maakt een draagplichtovereenkomt?
Iedereen mag een draagplichtovereenomst opstellen. Wanneer u over voldoende kennis beschikt, kunt u dat ook zelf doen. Met gezond verstand komt u een heel eind. We adviseren echter om hiervoor een professioneel in te schakelen. Als de situatie hiervoor leent, zelfs meerdere. In complexe gevallen is het namelijk belangrijk om niet alleen een notaris, maar ook een fiscalist in te huren bij het goed vastleggen van de gemaakte, afspraken.
Bij Bliss adviseren we op basis van de persoonlijke situatie en omstandigheden regelmatig om afwijkende afspraken over de draagplicht te maken. We maken dan een instructie voor de notaris over de geadviseerde hypotheekconstructie en verwijzen u in dat geval door naar een professional uit ons netwerk. Heeft u zelf een vaste notaris? In de praktijk verwijzen steeds meer notarissen naar de hypotheekadviseur terwijl logischerwijs de notaris de aangewezen persoon is om een dergelijke overeenkomst op stellen. We helpen steeds meer notarissen op inhoudelijk vlak en leveren de juiste input bij hen aan.